॥ సూర్యశతకమ్ ॥
మహాకవిశ్రీమయూరప్రణీతం

॥ శ్రీ గణేశాయ నమః ॥

జంభారాతీభకుంభోద్భవమివ దధతః సాంద్రసిందూరరేణుం
రక్తాః సిక్తా ఇవౌఘైరుదయగిరితటీధాతుధారాద్రవస్య । వర్ సక్తైః
ఆయాంత్యా తుల్యకాలం కమలవనరుచేవారుణా వో విభూత్యై
భూయాసుర్భాసయంతో భువనమభినవా భానవో భానవీయాః ॥ 1 ॥

భక్తిప్రహ్వాయ దాతుం ముకులపుటకుటీకోటరక్రోడలీనాం
లక్ష్మీమాక్రష్టుకామా ఇవ కమలవనోద్ధాటనం కుర్వతే యే ।
కాలాకారాంధకారాననపతితజగత్సాధ్వసధ్వంసకల్యాః
కల్యాణం వః క్రియాసుః కిసలయరుచయస్తే కరా భాస్కరస్య ॥ 2 ॥

గర్భేష్వంభోరుహాణాం శిఖరిషు చ శితాగ్రేషు తుల్యం పతంతః
ప్రారంభే వాసరస్య వ్యుపరతిసమయే చైకరూపాస్తథైవ ।
నిష్పర్యాయం ప్రవృత్తాస్త్రిభువనభవనప్రాంగణే పాంతు యుష్మా-
నూష్మాణం సంతతాధ్వశ్రమజమివ భృశం బిభ్రతో బ్రధ్నపాదాః ॥ 3 ॥

ప్రభ్రశ్యత్యుత్తరీయత్విషి తమసి సముద్దీక్ష్య వీతావృతీన్ప్రా-
గ్జంతూంస్తంతూన్యథా యానతను వితనుతే తిగ్మరోచిర్మరీచీన్ ।
తే సాంద్రీభూయ సద్యః క్రమవిశదదశాశాదశాలీవిశాలం
శశ్వత్సంపాదయంతోఽంబరమమలమలం మంగలం వో దిశంతు ॥ 4 ॥

న్యక్కుర్వన్నోషధీశే ముషితరుచి శుచేవౌషధీః ప్రోషితాభా
భాస్వద్గ్రావోద్గతేన ప్రథమమివ కృతాభ్యుద్గతిః పావకేన ।
పక్షచ్ఛేదవ్రణాసృక్స్రుత ఇవ దృషదో దర్శయన్ప్రాతరద్రే-
రాతామ్రస్తీవ్రభానోరనభిమతనుదే స్తాద్గభస్త్యుద్గమో వః ॥ 5 ॥

శీర్ణఘ్రాణాంఘ్రిపాణీన్వ్రణిభిరపఘనైర్ఘర్ఘరావ్యక్తఘోషాన్
దీర్ఘాఘ్రాతానఘౌఘై పునరపి ఘటయత్యేక ఉల్లాఘయన్ యః ।
ఘర్మాంశోస్తస్య వోఽంతర్ద్విగుణఘనఘృణానిఘ్ననిర్విఘ్నవృత్తే-
ర్దత్తార్ఘాః సిద్ధసంఘైర్విదధతు ఘృణయః శీఘ్రమంహోవిధాతమ్ ॥ 6 ॥

బిభ్రాణా వామనత్వం ప్రథమమథ తథైవాంశవః ప్రాంశవో వః
క్రాంతాకాశాంతరాలాస్తదను దశదిశః పూరయంతస్తతోఽపి ।
ధ్వాంతాదాచ్ఛిద్య దేవద్విష ఇవ బలితో విశ్వమాశ్వశ్నువానాః వర్ దేవద్రుహ
కృచ్ఛ్రాణ్యుచ్ఛ్రాయహేలోపహసితహరయో హారిదశ్వా హరంతు ॥ 7 ॥

ఉద్గాఢేనారుణిమ్నా విదధతి బహులం యేఽరుణస్యారుణత్వం
మూర్ధోద్ధూతౌ ఖలీనక్షతరుధిరరుచో యే రథాశ్వాననేషు ।
శైలానాం శేఖరత్వం శ్రితశిఖరిశిఖాస్తన్వతే యే దిశంతు వర్ శిఖరశిఖాః
ప్రేంఖంతః ఖే ఖరాంశోః ఖచితదినముఖాస్తే మయూఖాః సుఖం వః ॥ 8 ॥

దత్తానందాః ప్రజానాం సముచితసమయాకృష్టసృష్టైః పయోభిః వర్ అక్లిష్టసృష్టైః
పూర్వాహ్ణే విప్రకీర్ణా దిశి దిశి విరమత్యహ్ని సంహారభాజః ।
దీప్తాంశోర్దీర్ఘదుఃఖప్రభవభవభయోదన్వదుత్తారనావో
గావో వః పావనానాం పరమపరిమితాం ప్రీతిముత్పాదయంతు ॥ 9 ॥

బంధధ్వంసైకహేతుం శిరసి నతిరసాబద్ధసంధ్యాంజలీనాం
లోకానాం యే ప్రబోధం విదధతి విపులాంభోజఖండాశయేవ ।
యుష్మాకం తే స్వచిత్తప్రథితపృథుతరప్రార్థనాకల్పవృక్షాః వర్ ప్రథిమ
కల్పంతాం నిర్వికల్పం దినకరకిరణాః కేతవః కల్మషస్య ॥ 10 ॥

ధారా రాయో ధనాయాపది సపది కరాలంబభూతాః ప్రపాతే
తత్త్వాలోకైకదీపాస్త్రిదశపతిపురప్రస్థితౌ వీథ్య ఏవ ।
నిర్వాణోద్యోగియోగిప్రగమనిజతనుద్వారి వేత్రాయమాణా-
స్త్రాయంతాం తీవ్రభానోర్దివసముఖసుఖా రశ్మయః కల్మషాద్వః ॥ 11 ॥

వర్ తీవ్రభాసః వర్ కశ్మలాద్వః

ప్రాచి ప్రాగాచరంత్యోఽనతిచిరమచలే చారుచూడామణిత్వం
ముంచంత్యో రోచనాంభః ప్రచురమివ దిశాముచ్చకైశ్చర్చనాయ ।
చాటూత్కైశ్చక్రనామ్నాం చతురమవిచలైర్లోచనైరర్చ్యమానా- వర్ సుచిరం
శ్చేష్టంతాం చింతితానాముచితమచరమాశ్చండరోచీరుచో వః ॥ 12 ॥

ఏకం జ్యోతిర్దృశౌ ద్వే త్రిజగతి గదితాన్యబ్జజాస్యైశ్చతుర్భి-
ర్భూతానాం పంచమం యాన్యలమృతుషు తథా షట్సు నానావిధాని ।
యుష్మాకం తాని సప్తత్రిదశమునినుతాన్యష్టదిగ్భాంజి భానో-
ర్యాంతి ప్రాహ్ణే నవత్వం దశ దధతు శివం దీధితీనాం శతాని ॥ 13 ॥ వర్ దదతు

ఆవృత్తిభ్రాంతవిశ్వాః శ్రమమివ దధతః శోషిణః స్వోష్మణేవ
గ్రీష్మే దావాగ్నితప్తా ఇవ రసమసకృద్యే ధరిత్ర్యా ధయంతి ।
తే ప్రావృష్యాత్తపానాతిశయరుజ ఇవోద్వాంతతోయా హిమర్తౌ
మార్తండస్యాప్రచండాశ్చిరమశుభభిదేఽభీషవో వో భవంతు ॥ 14 ॥

తన్వానా దిగ్వధూనాం సమధికమధురాలోకరమ్యామవస్థా-
మారుఢప్రౌఢిలేశోత్కలితకపిలిమాలంకృతిః కేవలైవ ।
ఉజ్జృంభాంభోజనేత్రద్యుతిని దినముఖే కించిదుద్భిద్యమానా
శ్మశ్రుశ్రేణీవ భాసాం దిశతు దశశతీ శర్మ ఘర్మత్విషో వః ॥ 15 ॥

మౌలీందోర్మైష మోషీద్ద్యుతిమితి వృషభాంకేన యః శంకినేవ
ప్రత్యగ్రోద్ఘాటితాంభోరుహకుహరగుహాసుస్థితేనేవ ధాత్రా ।
కృష్ణేన ధ్వాంతకృష్ణస్వతనుపరిభవత్రస్నునేవ స్తుతోఽలం
త్రాణాయ స్తాత్తనీయానపి తిమిరరిపోః స త్విషాముద్గమో వః ॥ 16 ॥

విస్తీర్ణం వ్యోమ దీర్ఘాః సపది దశ దిశో వ్యస్తవేలాంభసోఽబ్ధీన్
కుర్వద్భిర్దృశ్యనానానగనగరనగాభోగపృథ్వీం చ పృథ్వీమ్ ।
పద్మిన్యుచ్ఛ్వాస్యతే యైరుషసి జగదపి ధ్వంసయిత్వా తమిస్రా-
ముస్రా విస్రంసయంతు ద్రుతమనభిమతం తే సహస్రత్విషో వః ॥ 17 ॥ వర్ విస్రావయంతు

అస్తవ్యస్తత్వశూన్యో నిజరుచిరనిశానశ్వరః కర్తుమీశో
విశ్వం వేశ్మేవ దీపః ప్రతిహతతిమిరం యః ప్రదేశస్థితోఽపి ।
దిక్కాలాపేక్షయాసౌ త్రిభువనమటతస్తిగ్మభానోర్నవాఖ్యాం
యాతః శాతక్రతవ్యాం దిశి దిశతు శివం సోఽర్చిషాముద్గమో వః ॥ 18 ॥

మాగాన్మ్లానిం మృణాలీ మృదురితి దయయేవాప్రవిష్టోఽహిలోకం
లోకాలోకస్య పార్శ్వం ప్రతపతి న పరం యస్తదాఖ్యార్థమేవ ।
ఊర్ధ్వం బ్రహ్మాండఖండస్ఫుటనభయపరిత్యక్తదైర్ఘ్యో ద్యుసీమ్ని
స్వేఛావశ్యావకాశావధిరవతు స వస్తాపనో రోచిరోఘః ॥ 19 ॥

అశ్యామః కాల ఏకో న భవతి భువనాంతోఽపి వీతేఽంధకారే వర్ వీతాంధకారః
సద్యః ప్రాలేయపాదో న విలయమచలశ్చంద్రమా అప్యుపైతి ।
బంధః సిద్ధాంజలీనాం న హి కుముదవనస్యాపి యత్రోజ్జిహానే
తత్ప్రాతః ప్రేక్షణీయం దిశతు దినపతేర్ధామ కామాధికం వః ॥ 20 ॥

యత్కాంతిం పంకజానాం న హరతి కురుతే ప్రత్యుతాధిక్యరమ్యాం వర్ ప్రత్యుతాతీవ రమ్యాం
నో ధత్తే తారకాభాం తిరయతి నితరామాశు యన్నిత్యమేవ । వర్ నాధత్తే
కర్తుం నాలం నిమేషం దివసమపి పరం యత్తదేకం త్రిలోక్యా-
శ్చక్షుః సామాన్యచక్షుర్విసదృశమఘభిద్భాస్వతస్తాన్మహో వః ॥ 21 ॥

క్ష్మాం క్షేపీయః క్షపాంభఃశిశిరతరజలస్పర్శతర్షాదృతేవ
ద్రాగాశా నేతుమాశాద్విరదకరసరఃపుష్కరాణీవ బోధమ్ ।
ప్రాతః ప్రోల్లంఘ్య విష్ణోః పదమపి ఘృణయేవాతివేగాద్దవీయ-
స్యుద్దామ ద్యోతమానా దహతు దినపతేర్దుర్నిమిత్తం ద్యుతిర్వః ॥ 22 ॥

నో కల్పాపాయవాయోరదయరయదలత్క్ష్మాధరస్యాపి గమ్యా వర్ శమ్యా
గాఢోద్గీర్ణోజ్జ్వలశ్రీరహని న రహితా నో తమఃకజ్జలేన ।
ప్రాప్తోత్పత్తిః పతంగాన్న పునరుపగతా మోషముష్ణత్విషో వో
వర్తిః సైవాన్యరూపా సుఖయతు నిఖిలద్వీపదీపస్య దీప్తిః ॥ 23 ॥

నిఃశేషాశావపూరప్రవణగురుగుణశ్లాఘనీయస్వరూపా
పర్యాప్తం నోదయాదౌ దినగమసమయోపప్లవేఽప్యున్నతైవ ।
అత్యంతం యానభిజ్ఞా క్షణమపి తమసా సాకమేకత్ర వస్తుం
బ్రధ్నస్యేద్ధా రుచిర్వో రుచిరివ రుచితస్యాప్తయే వస్తునోస్తు ॥ 24 ॥ వర్ చిరురస్య, రుచిరస్య

విభ్రాణః శక్తిమాశు ప్రశమితబలవత్తారకౌర్జిత్యగుర్వీం
కుర్వాణో లీలయాధః శిఖినమపి లసచ్చంద్రకాంతావభాసమ్ ।
ఆదధ్యాదంధకారే రతిమతిశయినీమావహన్వీక్షణానాం వర్ ఆదేయాదీక్షణానాం
బాలో లక్ష్మీమపారామపర ఇవ గుహోఽహర్పతేరాతపో వః ॥ 25 ॥

జ్యోత్స్నాంశాకర్షపాండుద్యుతి తిమిరమషీశేషకల్మాషమీష-
జ్జృంభోద్భూతేన పింగం సరసిజరజసా సంధ్యయా శోణశోచిః ।
ప్రాతఃప్రారంభకాలే సకలమపి జగచ్చిత్రమున్మీలయంతీ
కాంతిస్తీక్ష్ణత్విషోఽక్ష్ణాం ముదముపనయతాత్తూలికేవాతులాం వః ॥ 26 ॥

ఆయాంతీ కిం సుమేరోః సరణిరరుణితా పాద్మరాగైః పరాగై-
రాహోస్విత్స్వస్య మాహారజనవిరచితా వైజయంతీ రథస్య ।
మాంజిష్ఠీ ప్రష్ఠవాహావలివిధుతశిరశ్చామరాలీ ను లోకై- వర్ చామరాలీవ
రాశంక్యాలోకితైవం సవితురఘనుదే స్తాత్ప్రభాతప్రభా వః ॥ 27 ॥

ధ్వాంతధ్వంసం విధత్తే న తపతి రుచిమన్నాతిరూపం వ్యనక్తి
న్యక్త్వం నీత్వాపి నక్తం న వితరతితరాం తావదహ్నస్త్విషం యః । వర్ న్యక్తామహ్ని
స ప్రాతర్మా విరంసీదసకలపటిమా పూరయన్యుష్మదాశా-
మాశాకాశావకాశావతరణతరుణప్రక్రమోఽర్కప్రకాశః ॥ 28 ॥

తీవ్రం నిర్వాణహేతుర్యదపి చ విపులం యత్ప్రకర్షేణ చాణు
ప్రత్యక్షం యత్పరోక్షం యదిహ యదపరం నశ్వరం శాశ్వతం చ ।
యత్సర్వస్య ప్రసిద్ధం జగతి కతిపయే యోగినో యద్విదంతి
జ్యోతిస్తద్ద్విప్రకారం సవితురవతు వో బాహ్యమాభ్యంతరం చ ॥ 29 ॥

రత్నానాం మండనాయ ప్రభవతి నియతోద్దేశలబ్ధావకాశం
వహ్నేర్దార్వాది దగ్ధుం నిజజడిమతయా కర్తుమానందమిందోః ।
యచ్చ త్రైలోక్యభూషావిధిరఘదహనం హ్లాది వృష్ట్యాశు తద్వో వర్ యత్తు
బాహుల్యోత్పాద్యకార్యాధికతరమవతాదేకమేవార్కతేజః ॥ 30 ॥

మీలచ్చక్షుర్విజిహ్మశ్రుతి జడరసనం నిఘ్నితఘ్రాణవృత్తి
స్వవ్యాపారాక్షమత్వక్పరిముషితమనః శ్వాసమాత్రావశేషమ్ ।
విస్రస్తాంగం పతిత్వా స్వపదపహరతాదశ్రియం వోఽర్కజన్మా వర్ అప్రియం
కాలవ్యాలావలీఢం జగదగద ఇవోత్థాపయన్ప్రాక్ప్రతాపః ॥ 31 ॥

నిఃశేషం నైశమంభః ప్రసభమపనుదన్నశ్రులేశానుకారి
స్తోకస్తోకాపనీతారుణరుచిరచిరాదస్తదోషానుషంగః ।
దాతా దృష్టిం ప్రసన్నాం త్రిభువననయనస్యాశు యుష్మద్విరుద్ధం
వధ్యాద్బ్రధ్నస్య సిద్ధాంజనవిధిరపరః ప్రాక్తనోఽర్చిఃప్రచారః ॥ 32 ॥

భూత్వా జంభస్య భేత్తుః కకుభి పరిభవారంభభూః శుభ్రభానో- వర్ స్థిత్వా
ర్బిభ్రాణా బభ్రుభావం ప్రసభమభినవాంభోజజృంభాప్రగల్భా ।
భూషా భూయిష్ఠశోభా త్రిభువనభవనస్యాస్య వైభాకరీ ప్రాగ్-
విభ్రాంతా భ్రాజమానా విభవతు విభవోద్భూతయే సా విభా వః ॥ 33 ॥ వర్ నిర్భాంతి, విభ్రాంతి

సంసక్తం సిక్తమూలాదభినవభువనోద్యానకౌతూహలిన్యా
యామిన్యా కన్యయేవామృతకరకలశావర్జితేనామృతేన ।
అర్కాలోకః క్రియాద్వో ముదముదయశిరశ్చక్రవాలాలవాలా-
దుద్యన్బాలప్రవాలప్రతిమరుచిరహఃపాదపప్రాక్ప్రరోహః ॥ 34 ॥

భిన్నం భాసారుణస్య క్వచిదభినవయా విద్రుమాణాం త్విషేవ
త్వఙ్న్నక్షత్రరత్నద్యుతినికరకరాలాంతరాలం క్వచిచ్చ ।
నాంతర్నిఃశేషకృష్ణశ్రియముదధిమివ ధ్వాంతరాశిం పిబన్స్తా-
దౌర్వః పూర్వోఽప్యపూర్వోఽగ్నిరివ భవదఘప్లుష్టయేఽర్కావభాసః ॥ 35 ॥

గంధర్వైర్గద్యపద్యవ్యతికరితవచోహృద్యమాతోద్యవాద్యై-
రాద్యైర్యో నారదాద్యైర్మునిభిరభినుతో వేదవేద్యైర్విభిద్య ।
వర్ వీతవేద్యైర్వివిద్య, వేదవిద్భిర్విభిద్య
ఆసాద్యాపద్యతే యం పునరపి చ జగద్యౌవనం సద్య ఉద్య-
న్నుద్ద్యోతో ద్యోతితద్యౌర్ద్యతు దివసకృతోఽసావవద్యాని వోఽద్య ॥ 36 ॥

ఆవానైశ్చంద్రకాంతైశ్చ్యుతతిమిరతయా తానవాత్తారకాణా- వర్ ఆవాంతైః
మేణాంకాలోకలోపాదుపహతమహసామోషధీనాం లయేన ।
ఆరాదుత్ప్రేక్ష్యమాణా క్షణముదయతటాంతర్హితస్యాహిమాంశో-
రాభా ప్రాభాతికీ వోఽవతు న తు నితరాం తావదావిర్భవంతీ ॥ 37 ॥

సానౌ సా నౌదయే నారుణితదలపునర్యౌవనానాం వనానా- వర్ లసద్యౌవనానాం
మాలీమాలీఢపూర్వా పరిహృతకుహరోపాంతనిమ్నా తనిమ్నా ।
భా వోఽభావోపశాంతిం దిశతు దినపతేర్భాసమానా సమానా-
రాజీ రాజీవరేణోః సమసమయముదేతీవ యస్యా వయస్యా ॥ 38 ॥

ఉజ్జృంభాంభోరుహాణాం ప్రభవతి పయసాం యా శ్రియే నోష్ణతాయై
పుష్ణాత్యాలోకమాత్రం న తు దిశతి దృశాం దృశ్యమానా విధాతమ్ ।
పూర్వాద్రేరేవ పూర్వం దివమను చ పునః పావనీ దిఙ్ముఖానా- వర్ తతః
మేనాంస్యైనీ విభాసౌ నుదతు నుతిపదైకాస్పదం ప్రాక్తనీ వః ॥ 39 ॥

వాచాం వాచస్పతేరప్యచలభిదుచితాచార్యకాణాం ప్రపంచై-
ర్వైరంచానాం తథోచ్చారితచతురృచాం చాననానాం చతుర్ణామ్ । వర్ రుచిర
ఉచ్యేతార్చాసు వాచ్యచ్యుతిశుచిచరితం యస్య నోచ్చైర్వివిచ్య వర్ అర్చాస్వవాచ్య
ప్రాచ్యం వర్చశ్చకాసచ్చిరముపచినుతాత్తస్య చండార్చిషో వః ॥ 40 ॥ వర్ శ్రియం

మూర్ధ్న్యద్రేర్ధాతురాగస్తరుషు కిసలయో విద్రుమౌఘః సముద్రే
వర్ – కిసలయాద్విద్రుమౌఘాత్సముద్రే
దిఙ్మాతంగోత్తమాంగేష్వభినవనిహితః సాంద్రసిందూరరేణుః ।
వర్ విహితః, నిహితాత్సంద్రసిందూరరేణోః
సీమ్ని వ్యోమ్నశ్చ హేమ్నః సురశిఖరిభువో జాయతే యః ప్రకాశః
శోణిమ్నాసౌ ఖరాంశోరుషసి దిశతు వః శర్మ శోభైకదేశః ॥ 41 ॥

అస్తాద్రీశోత్తమాంగే శ్రితశశిని తమఃకాలకూటే నిపీతే
యాతి వ్యక్తిం పురస్తాదరుణకిసలయే ప్రత్యుషఃపారిజాతే ।
ఉద్యంత్యారక్తపీతాంబరవిశదతరోద్వీక్షితా తీక్ష్ణభానో-
వర్ రుచిరతరోద్వీక్షితా వర్ తీవ్రభాసః
ర్లక్ష్మీర్లక్ష్మీరివాస్తు స్ఫుటకమలపుటాపాశ్రయా శ్రేయసే వః ॥ 42 ॥ వర్ పుటోపాశ్రయ

నోదన్వాంజన్మభూమిర్న తదుదరభువో బాంధవాః కౌస్తుభాద్యా
యస్యాః పద్మం న పాణౌ న చ నరకరిపూరఃస్థలీ వాసవేశ్మ ।
తేజోరూపాపరైవ త్రిషు భువనతలేష్వాదధానా వ్యవస్థాం వర్ త్రిభువనభవనే
సా శ్రీః శ్రేయాంసి దిశ్యాదశిశిరమహసో మండలాగ్రోద్గతా వః ॥ 43 ॥

॥ ఇతి ద్యుతివర్ణనమ్ ॥ వర్ తేజోవర్ణనం

॥ అథ అశ్వవర్ణనమ్ ॥

రక్షంత్వక్షుణ్ణహేమోపలపటలమలం లాఘవాదుత్పతంతః
పాతంగాః పంగ్వవజ్ఞాజితపవనజవా వాజినస్తే జగంతి ।
యేషాం వీతాన్యచిహ్నోన్నయమపి వహతాం మార్గమాఖ్యాతి మేరా-
వుద్యన్నుద్దామదీప్తిర్ద్యుమణిమణిశిలావేదికాజాతవేదాః ॥ 44 ॥

ప్లుష్టాః పృష్ఠేంఽశుపాతైరతినికటతయా దత్తదాహాతిరేకై-
రేకాహాక్రాంతకృత్స్నత్రిదివపథపృథుశ్వాసశోషాః శ్రమేణ ।
తీవ్రోదన్యాస్త్వరంతామహితవిహతయే సప్తయః సప్తసప్తే-
రభ్యాశాకాశగంగాజలసరలగలావాఙ్నతాగ్రాననా వః ॥ 45 ॥ వర్ గలవర్జితాగ్రాననాః

మత్వాన్యాన్పార్శ్వతోఽశ్వాన్ స్ఫటికతటదృషద్దృష్టదేహా ద్రవంతీ
వ్యస్తేఽహన్యస్తసంధ్యేయమితి మృదుపదా పద్మరాగోపలేషు ।
సాదృశ్యాదృశ్యమూర్తిర్మరకతకటకే క్లిష్టసూతా సుమేరో-
ర్మూర్ధన్యావృత్తిలబ్ధధ్రువగతిరవతు బ్రధ్నవాహావలిర్వః ॥ 46 ॥ వర్ ద్రుత

హేలాలోలం వహంతీ విషధరదమనస్యాగ్రజేనావకృష్టా
స్వర్వాహిన్యాః సుదూరం జనితజవజయా స్యందనస్య స్యదేన ।
నిర్వ్యాజం తాయమానే హరితిమని నిజే స్ఫీతఫేనాహితశ్రీ- వర్ స్ఫీతఫేనాస్మితశ్రీః
రశ్రేయాంస్యశ్వపంక్తిః శమయతు యమునేవాపరా తాపనీ వః ॥ 47 ॥

మార్గోపాంతే సుమేరోర్నువతి కృతనతౌ నాకధామ్నాం నికాయే
వీక్ష్య వ్రీడానతానాం ప్రతికుహరముఖం కింనరీణాం ముఖాని ।
సూతేఽసూయత్యపీషజ్జడగతి వహతాం కంధరార్ధైర్వలద్భి- వర్ కంధరాగ్రైః
ర్వాహానాం వ్యస్యతాద్వః సమమసమహరేర్హేషితం కల్మషాణి ॥ 48 ॥

ధున్వంతో నీరదాలీర్నిజరుచిహరితాః పార్శ్వయోః పక్షతుల్యా-
స్తాలూత్తానైః ఖలీనైః ఖచితముఖరుచశ్చ్యోతతా లోహితేన ।
ఉడ్డీయేవ వ్రజంతో వియతి గతివశాదర్కవాహాః క్రియాసుః
క్షేమం హేమాద్రిహృద్యద్రుమశిఖరశిరఃశ్రేణిశాఖాశుకా వః ॥ 49 ॥

To be continued